Śmierć bliskiej osoby to zawsze ogromna trauma i emocjonalne wyzwanie. Gdy zgon następuje w szpitalu, poza ogromem bólu rodzinę czeka także szereg niezbędnych formalności. Zorganizowanie pochówku, odbiór ciała z chłodni, uzyskanie dokumentów czy kontakt z zakładem pogrzebowym – to tylko niektóre z nich. Poniżej krok po kroku wyjaśniamy, co należy zrobić w przypadku śmierci bliskiej osoby w placówce medycznej.
Zgon w szpitalu – pierwsze działania po śmierci bliskiej osoby
W przypadku śmierci bliskiej osoby w szpitalu, zgon stwierdza lekarz prowadzący lub lekarz dyżurny. Po stwierdzeniu zgonu lekarz dokonuje oględzin ciała i wystawia kartę zgonu – dokument medyczny zawierający dane osoby zmarłej, godzinę i miejsce śmierci oraz przypuszczalną przyczynę zgonu.
Karta zgonu trafia do kancelarii szpitala i stanowi podstawę do dalszych formalności. Jest ona niezbędna do sporządzenia aktu zgonu w Urzędzie Stanu Cywilnego. W międzyczasie pielęgniarka umieszcza na ciele zmarłego identyfikator oraz wypełnia kartę przekazania do chłodni.
Zwłoki są transportowane do szpitalnej chłodni zazwyczaj nie wcześniej niż 2 godziny po zgonie. W tym czasie ciało osoby zmarłej przebywa w specjalnym pomieszczeniu lub – jeśli takowego brak – w miejscu, gdzie zapewnione są warunki godnego przechowywania.
Ile czasu ciało zmarłego może pozostać w szpitalu?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ciało zmarłego może być przechowywane w szpitalnej chłodni przez maksymalnie 72 godziny. Wyjątkiem są sytuacje szczególne – np. gdy rodzina przebywa za granicą lub istnieją trudności organizacyjne. Po tym czasie szpital ma prawo wystąpić do zakładu pogrzebowego o odbiór zwłok, a kosztami może zostać obciążona rodzina.
W związku z tym, po otrzymaniu informacji o zgonie, bliscy powinni jak najszybciej skontaktować się z wybranym zakładem pogrzebowym, który zajmie się odbiorem zwłok i dalszą obsługą pochówku.
Odbiór dokumentów i rzeczy osobistych zmarłej osoby
Osoba upoważniona (np. małżonek, dziecko, rodzic) powinna udać się do szpitala w celu:
- odbioru karty zgonu,
- odbioru rzeczy osobistych zmarłego,
- ewentualnej identyfikacji ciała.
Warto podkreślić, że identyfikacja nie jest obowiązkowa, ale w wielu szpitalach zaleca się ją przed przekazaniem ciała zakładowi pogrzebowemu – szczególnie gdy istnieje jakiekolwiek ryzyko pomyłki lub śmierć nastąpiła w okolicznościach wymagających sekcji zwłok.
Czy potrzebna jest sekcja zwłok?
Sekcja zwłok może być wykonana obowiązkowo, gdy:
- nie da się jednoznacznie ustalić przyczyny śmierci,
- istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa,
- zmarły cierpiał na chorobę zakaźną.
W tych przypadkach rodzina nie ma możliwości wyrażenia sprzeciwu. Natomiast fakultatywna sekcja może zostać przeprowadzona, jeśli zgon nastąpił w ciągu 12 godzin od przyjęcia pacjenta do szpitala – wtedy bliscy mogą wyrazić sprzeciw. Protokół z sekcji zwłok dołączany jest do dokumentacji medycznej i może stanowić podstawę dochodzenia odszkodowania w przypadku podejrzenia błędu medycznego.
Kontakt z zakładem pogrzebowym
Po odebraniu karty zgonu, rodzina powinna skontaktować się z wybranym zakładem pogrzebowym, który przejmie dalsze obowiązki:
- odbierze ciało z chłodni,
- przygotuje je do pochówku,
- zajmie się transportem na cmentarz,
- pomoże w organizacji ceremonii pogrzebowej,
- może również pomóc w uzyskaniu zasiłku pogrzebowego z ZUS.
Warto wiedzieć, że transport zwłok musi odbywać się wyłącznie specjalnie przystosowanym pojazdem, z zachowaniem wszelkich norm sanitarnych. Samo ciało musi być wcześniej odpowiednio przygotowane – umyte, okryte i zabezpieczone.
Sporządzenie aktu zgonu w urzędzie stanu cywilnego
Karta zgonu to dokument medyczny, który umożliwia sporządzenie aktu zgonu – urzędowego potwierdzenia śmierci osoby. Aby uzyskać akt, należy udać się do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego dla miejsca, w którym zgon nastąpił. Trzeba zabrać ze sobą:
- kartę zgonu,
- dowód osobisty zmarłej osoby (jeśli jest dostępny),
- dowód osobisty osoby zgłaszającej zgon (najczęściej członka rodziny).
Po zarejestrowaniu zgonu urzędnik stanu cywilnego wystawia trzy egzemplarze aktu zgonu, z których jeden będzie potrzebny do dalszych formalności pogrzebowych.
Kremacja lub tradycyjny pogrzeb – decyzja rodziny
Po załatwieniu formalności cywilnych, kolejnym krokiem jest ustalenie z zakładem pogrzebowym formy pochówku: kremacja lub pochówek tradycyjny. W obu przypadkach zakład zajmuje się przygotowaniem ciała zmarłego – jego umyciem, ubraniem, zabiegami higienicznymi i estetycznymi, a także transportem do kaplicy lub krematorium.
Zasiłek pogrzebowy – komu przysługuje i jak go uzyskać?
Rodzina zmarłego (lub osoba pokrywająca koszty pogrzebu, np. zakład pogrzebowy) ma prawo ubiegać się o zasiłek pogrzebowy. Wysokość zasiłku to obecnie 4000 zł i jest on wypłacany przez ZUS, KRUS lub inny organ rentowy.
Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć:
- akt zgonu,
- dokumenty potwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu (np. faktury),
- wniosek ZUS Z-12 (dostępny na stronie ZUS lub w placówce).
Wydanie dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta
Osoby uprawnione mogą również wystąpić o dokumentację medyczną osoby zmarłej. Jeżeli zmarły nie wyraził sprzeciwu za życia, dostęp do dokumentacji mają bliscy krewni, a także osoby przez niego upoważnione. Dokumentacja może być kluczowa w przypadku podejrzenia błędu lekarskiego i chęci dochodzenia swoich praw.
Podejrzenie błędu medycznego – co robić?
Jeśli istnieje przypuszczenie, że do zgonu bliskiej osoby mogło dojść na skutek błędu medycznego, warto niezwłocznie skonsultować się z kancelarią prawną specjalizującą się w takich sprawach. Błędne postępowanie personelu medycznego może stanowić podstawę do ubiegania się o odszkodowanie za śmierć osoby zmarłej. Kluczowe w takich przypadkach są dokumenty: protokół z sekcji zwłok, karta zgonu oraz dokumentacja medyczna.
W Memorial pomożemy Ci z formalnościami po zgonie bliskiej osoby w szpitalu
Śmierć bliskiej osoby w szpitalu to moment, w którym emocje często uniemożliwiają sprawne działanie. W zakładzie pogrzebowym Memorial rozumiemy, jak trudny jest to czas, dlatego oferujemy pełne wsparcie w załatwieniu wszelkich formalności – od odbioru karty zgonu wystawionej przez lekarza, przez kontakt z Urzędem Stanu Cywilnego, aż po organizację transportu i przygotowanie ciała zmarłego do pochówku. Zajmiemy się również odbiorem rzeczy osobistych zmarłego, skoordynujemy przewiezienie zwłok z chłodni i pomożemy w uzyskaniu zasiłku pogrzebowego. Nasz doświadczony zespół jest do Twojej dyspozycji, aby odciążyć Cię w tym trudnym czasie i zadbać o każdy aspekt organizacji pogrzebu.
Podsumowanie
Zgon bliskiej osoby w szpitalu to ogromne przeżycie, któremu towarzyszy wiele trudnych formalności. Kluczowe jest szybkie skontaktowanie się z zakładem pogrzebowym, odbiór karty zgonu i załatwienie aktu zgonu w urzędzie stanu cywilnego. Od decyzji rodziny zależy także forma pochówku – tradycyjna lub kremacja. Zakład pogrzebowy przejmuje większość obowiązków organizacyjnych, ale to bliscy muszą podjąć pierwsze kroki.
W przypadku śmierci osoby bliskiej w szpitalu, warto działać spokojnie, krok po kroku. Formalności są przykre, ale niezbędne, aby móc godnie pożegnać ukochaną osobę i zapewnić jej należny pochówek.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Co należy zrobić w przypadku śmierci w szpitalu?
W przypadku śmierci w szpitalu pierwszym krokiem jest stwierdzenie zgonu przez lekarza, który wystawia kartę zgonu. Pielęgniarka następnie wypełnia kartę skierowania zwłok do chłodni i oznacza ciało identyfikatorem z danymi. Ciało zmarłego przewożone jest do chłodni szpitalnej nie wcześniej niż po upływie dwóch godzin od czasu zgonu.
2. Kto stwierdza zgon osoby przebywającej w szpitalu?
Zgon pacjenta w szpitalu stwierdza lekarz dyżurny lub prowadzący, który następnie wystawia kartę zgonu – jest to dokument niezbędny do uzyskania aktu zgonu w Urzędzie Stanu Cywilnego.
3. Jak długo ciało zmarłego może przebywać w chłodni szpitalnej?
Ciało zmarłego nie powinno przebywać w chłodni dłużej niż 72 godziny. W wyjątkowych przypadkach, np. przy braku możliwości kontaktu z rodziną, termin ten może zostać wydłużony. Pomiędzy stwierdzeniem zgonu a przewiezieniem do chłodni ciało przechowywane jest tymczasowo w osobnym pomieszczeniu.
4. Czy identyfikacja zwłok osoby zmarłej w szpitalu jest obowiązkowa?
Polskie przepisy nie wymagają obowiązkowej identyfikacji zwłok osoby, jeśli zgon nastąpił w szpitalu. Jednak szpitale często zalecają identyfikację dla potwierdzenia tożsamości osoby zmarłej, szczególnie przed przewiezieniem zwłok do zakładu pogrzebowego.
5. Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania aktu zgonu?
Aby uzyskać akt zgonu, należy udać się do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego dla miejsca zgonu, posiadając:
- kartę zgonu wystawioną przez lekarza,
- dowód osobisty osoby zmarłej (jeśli jest dostępny),
- swój własny dokument tożsamości.
Skrócony odpis aktu zgonu wydawany jest zazwyczaj od ręki – potrzebny będzie do załatwienia formalności pogrzebowych.
6. Co jeśli zgon nastąpił w nocy?
W przypadku zgonu w nocy, procedura wygląda tak samo – dyżurujący lekarz stwierdza zgon i wystawia kartę zgonu, a pielęgniarka przygotowuje ciało. O informacji o śmierci powiadamiane są osoby wskazane przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.
7. Jakie są formalności po śmierci bliskiej osoby w szpitalu?
Formalności po śmierci bliskiej osoby w szpitalu obejmują:
- odbiór wystawionej przez lekarza karty zgonu,
- zgłoszenie zgonu w USC i odbiór aktu zgonu,
- zorganizowanie transportu zwłok do zakładu pogrzebowego,
- przygotowanie pochówku osoby zmarłej.
8. Kto ma prawo do pochowania osoby zmarłej?
Prawo do pochowania osoby zmarłej przysługuje najbliższej rodzinie: współmałżonkowi, dzieciom, rodzicom, wnukom, rodzeństwu oraz osobom upoważnionym. To oni wybierają zakład pogrzebowy i podejmują dalsze decyzje dotyczące pogrzebu.
9. Jak wygląda procedura skierowania zwłok do chłodni?
Po stwierdzeniu zgonu pielęgniarka wypełnia kartę skierowania zwłok do chłodni, zakłada identyfikator i zabezpiecza ciało. Przewiezienie zwłok następuje specjalnym transportem wewnętrznym, najczęściej po upływie minimum dwóch godzin od zgonu.
10. Czy można przeprowadzić sekcję zwłok bez zgody rodziny?
Przeprowadzenie sekcji zwłok bez zgody rodziny jest dopuszczalne, gdy:
- nie można ustalić przyczyny zgonu,
- istnieje podejrzenie przestępstwa,
- śmierć nastąpiła z powodu choroby zakaźnej.
W innych przypadkach (np. zgonu osoby w ciągu 12 godzin od przyjęcia do szpitala) sekcja wymaga zgody rodziny lub może być zlecona przez prokuratora.